امام رضا علیه السلام درباره علت کندی یا اجابت نشدن دعای بندگان سخن می گفت، احمد بن محمّد بن ابینصر می گوید: به ابوالحسن علی بن موسی الرضا (علیه السلام) عرض کردم: فدایت گردم، من تقاضایی چندین و چند سال قبل از خدا کردم و از تأخیر اجابتش در دلم شبهه و نگرانی پدید آمده است. حضرت در جوابم فرمود: ای احمد برحذر باش که شیطان راهی در [دل] تو باز کند تا تو را از رحمت خدا مأیوس سازد.
همانا ابوجعفر (یعنی امام باقر علیه السلام) می فرمود: هنگامی که مؤمن حاجت خود را از خدا طلب میکند، خدای متعال آن را عطا می فرماید، اما پاسخ وی را به خاطر عشق به صدای او و شنیدن ناله هایش به تعویق میاندازد.
سپس فرمود: آنچه خدای تبارک و تعالی در این دنیا دیرتر به مؤمن بدهد بهتر از آن است که زودتر عطا فرماید. مگر این دنیا چه ارزشی دارد؟
ابوجعفر علیه السلام می فرمود: «دعای مؤمنین در حال رفاه و آسایش باید همانند دعایشان در حال سختی و گرفتاری باشد. مؤمن نباید نگران این باشد که چه موقع به خواسته ی خود میرسد و از دعا کردن خسته نشود، زیرا موقعیتی است بزرگ برای اینکه با خدای بزرگ و متعال باشد.» پس صبر پیشه کن و در طلب حلال باش و پیوند خویشی را محکم نما و بر حذر باش از نشان دادن دشمنی آشکار با مردم، زیرا ما خاندان پیامبر می پیوندیم به کسی که از ما بریده است و خوبی می کنیم به کسی که به ما بدی کرده است. از این رو به خدا سوگند، نتیجه ی آن را خوب می بینیم. هنگامی که نعمتهای انسان زیاد شد، او در خطر است، زیرا وظایفی بر او واجب میشود و از این طریق آزمایش شده و مورد امتحان الهی قرار میگیرد. به من بگو که اگر من بعضی از کلمات را به تو بگویم به آنها اعتماد میکنی؟
احمد پاسخ داد: فدایت گردم، اگر من به تو اعتماد نکنم پس به چه کسی اعتماد کنم؟ تو حجت خدا بر مخلوقاتش هستی.
امام پاسخ داد: بنابراین باید بیشتر به خدا اعتماد داشته باشید، زیرا شما او را ملاقات میکنید. آیا خدای تبارک و تعالی نگفته است: «و چون بندگانم دربارهی من از تو سؤال کنند، من مطمئناً به آنان خیلی نزدیکم. من دعای آنها را پاسخ میدهم وقتی آنها مرا بخوانند»(1) آیا او نگفته است: «از رحمت خدا مأیوس نباشید»(2) و آیا او نگفته است: «خدا وعده کرده است که شما را مورد عفو و بخشش قرار دهد»(3) بنابراین باید به خدا بیش از هر کس دیگری اعتماد داشته باشی. جایی در جان شما جز خوبی نیست و شما آمرزیده خواهید شد.(4) امام عللی را که مانع دعا و تأخیر در استجابت آن می شود، تذکر داده و به علاوه اصرار کرده است به مسلمانان که از اخلاق اهل بیت پیامبر علیهم السلام پیروی کنند.